Fındık
Türkiye'den Dünyaya Evrensel Tat
Ordu ilimiz fındık adıyla özdeşleşmiştir. Fındık denince akla Ordu, Ordu denince akla fındık gelir. Fındığın tarihçesi milattan önceki yıllara kadar gider. Antik çağdan beri bilinen bir meyvedir, hem yiyecek, hem de ilaç olarak kullanıla gelmiştir. Giresun, Ordu, Trabzon yöreleri antik çağdan bugüne fındık yetiştiren yörelerdir. Doğu Karadeniz Bölgesi fındık yetiştirilmek için son derece elverişli bir iklime sahiptir. 1403 yılında Cenevizliler'in gemilerle Karadeniz'den fındık alıp İstanbul'a götürdükleri bilinmektedir. Türkiye'den ilk kez 1773'te Rusya'ya, 1792'de Romanya'ya, 1851'de İngiltere'ye, 1871'de Belçika'ya fındık gönderilmiştir.
Karadeniz Bölgesi'nin iklim özellikleri, fındık için en ideal ortamı oluşturur. Fındık, kış aylarında çiçeklenen ve döllenen tek bitkidir. Dişi çiçeklerin çanak yaprakları "çotanak" adı verilen fındık kadehini oluşturur. Fındığın çeşitli türleri vardır. Ülkemizde kültür fındıkları 5-6 metre boylanabilir. 'Corylus Avellena' ile 'Corylus Maxima' türlerinin melezleridir.
Ağustos ayında olgunlaşan fındıklar toplanıp kurutulduktan sonra,eylül ve ekim aylarında pazaragetirilip satışa çıkarılır. Türkiye'de üretilen fındığın organize alımlarını en büyük üretici birliği olan Fiskobirlikgerçekleştirir.
Fındık üretim alanları yeryüzünde, 36-41 derece kuzey enlemlerinde ve kendine özgü iklim koşullarında yetişen fındık ağacı, kıyılardan en çok 30 km içerde ve yüksekliği 750-1000 metreyi geçmeyen yerlerde ürün verir. Türkiye, İtalya,İspanya ve Amerika fındık yetiştiren başlıca ülkelerdir. Türkiye, yıllık dünya üretimininyaklaşık %65-75'ini gerçekleştirmektedir. Türk Fındığı, kalite olarak Giresun ve Levant olarak ikiye ayrılır.
Yaklaşık 5 bin yıldır tanınıp bilinen fındık, üç ana gruba ayrılır;
Kabuklu Tombul Fındıklar : Tombul, Palaz, Mincane, Gök, Kalınkara,Kan, Cavcava ve Delisava(Çakıldak).
Kabuklu Sivri Fındıklar : Sivri, İncekara, Kuş.
Diğer Kabuklu Fındıklar : Badem, Foşa, Kargalak, Ordu İkizi.
Kabuklu Sivri Fındıklar : Sivri, İncekara, Kuş.
Diğer Kabuklu Fındıklar : Badem, Foşa, Kargalak, Ordu İkizi.
Fındık tarımı genellikle küçük arazilerde ve aile işletmeciliği biçiminde yapılmaktadır. Türkiye'de yaklaşık 600.000 hektar arazide 400.000 kadar çiftçinin fındık üretimiyle uğraştığı bilinmektedir. Fındık, yetiştirildiği bölgede doğrudan ya da dolaylı olarak 8 milyon nüfusu ilgilendirmektedir. Fındık, erozyonu önler, Karadeniz Bölgesi'nde arazi eğimi çoğunlukla %20'nin üzerindedir ve burası Türkiye'nin en fazla yağış alan bölgesidir. Toprak yapısı ve iklim koşulları, Karadeniz Bölgesi'nin önemli bir kısmında fındık dışında tarıma izin vermemektedir. Büyük ölçüde erozyon tehlikesi bulunan bölgedeki fındık tarımı verimli toprakların erozyona uğramasını engelleyip çevreye çok olumlu katkılar sağlar. Ayrıca fındık işletme tesislerinde, doğal çevrenin bozulmasına sebep olan fiziksel ve kimyasal atıklar ortaya çıkmaz. Fındık dünyaca tüketilir. Önceleri kuruyemiş olarak tüketilen fındığın, gıda sanayiin gelişmesi ile birlikte kullanım alanı oldukça genişlemiştir. Fındık; çikolata, bisküvi, şekerleme, tatlı, pasta, dondurma imalatında yardımcımalzeme olarak kullanılmaktadır. Çikolata ve bisküvi imalatında, dünyanın yıllık iç fındık tüketimi 300.000tonu aşmıştır. Fındık unu, çikolatalı ürünlerin temel unsurudur.
Türkiye'de fındığın oniki değişik çeşidi yetiştirilmektedir. Fındığın genel bileşimindeki ortalama değerler, bilimsel olarak saptanmıştır. Fındıktaki yağ yüksek oranda doymamış yağ asitlerinden oluşmuştur. %60-70 oranındaki bu yağ, tamamen vücuda yararlıdır. Fındık yağı vücut ısısının korunmasından yağda eriyen vitaminlerin taşınmasına kadar birçok görevi yerine getirir. Fındık yağındaki linoleik asit vücut tarafından üretilmez, dışardan alınır. Linoleik ve oleik asitlerkanda kolesterolün yükselmesini önler, kalp ve damar hastalıklarına karşı koruyucu etki yaparlar. Fındık insan vücuduna yararlı karbonhidrat, protein ve yağ ile metabolizmayı düzenleyen B grubu vitaminler yönünden de zengin bir kaynaktır. kan yapımı ve ruhsal sağlık için gerekli olan B2 ve B6 vitaminleri, gelişme çağındaki çocukların beslenmesinde büyük önem taşır. Kalp ve diğer kasların sağlığı için en iyi besinlerden biri, E vitamini açısından çok zengin bir kaynak olan fındıktır. Bu vitamin, kalp ve diğer kasların sağlığı ve üretim sisteminin normal çalışması için gereklidir. Alyuvarların parçalanmasını önleyerek kansızlığa karşı koruyucu etki yapmaktadır. E vitamini, kanser yapıcı etmenlerin oluşmasını önler ya da oluştuktan sonra onları etkisiz hale getirerek vücudu korur. Kemiklerin ve dişlerin yapımı için gerekli olan kalsiyum, kan yapımında görev alan demir, büyüme ve cinsiyet hormonlarının gelişmesinde rol oynayan çinko için, en iyi bitkisel kaynaklardan birisi fındıktır. Sinirlerin uyarımı ve kas dokusunun çalışması için gerekli olan potasyumca da zengindir. Potasyum, magnezyum ve kalsiyum içeriği yüksek, sodyum miktarı düşük olan fındığın, kemik gelişimi ve sağlığı ile kan basıncının düzenlenmesinde büyük önemi vardır. Bu açıdan da fındık, sağlıklı yaşan için önemlidir. Beslenme uzmanları genel olarak günlük beslenmede fındık ve fındık ürünlerine daha fazla yer verilmesini önermekte. Dünya Kuru Meyve Tüketim Oranları 1998 yılı verilerine göre İç Fındığın Kullanım Alanları ; %80 çikolata sanayiinde (kıyılmışi dilinmiş, öğütülmüş olarak) bisküvi, şekerleme, tatlı, pasta, dondurma yapımında kullanılır. Çerez olarak da tüketilir.
Türkiye'de fındığın oniki değişik çeşidi yetiştirilmektedir. Fındığın genel bileşimindeki ortalama değerler, bilimsel olarak saptanmıştır. Fındıktaki yağ yüksek oranda doymamış yağ asitlerinden oluşmuştur. %60-70 oranındaki bu yağ, tamamen vücuda yararlıdır. Fındık yağı vücut ısısının korunmasından yağda eriyen vitaminlerin taşınmasına kadar birçok görevi yerine getirir. Fındık yağındaki linoleik asit vücut tarafından üretilmez, dışardan alınır. Linoleik ve oleik asitlerkanda kolesterolün yükselmesini önler, kalp ve damar hastalıklarına karşı koruyucu etki yaparlar. Fındık insan vücuduna yararlı karbonhidrat, protein ve yağ ile metabolizmayı düzenleyen B grubu vitaminler yönünden de zengin bir kaynaktır. kan yapımı ve ruhsal sağlık için gerekli olan B2 ve B6 vitaminleri, gelişme çağındaki çocukların beslenmesinde büyük önem taşır. Kalp ve diğer kasların sağlığı için en iyi besinlerden biri, E vitamini açısından çok zengin bir kaynak olan fındıktır. Bu vitamin, kalp ve diğer kasların sağlığı ve üretim sisteminin normal çalışması için gereklidir. Alyuvarların parçalanmasını önleyerek kansızlığa karşı koruyucu etki yapmaktadır. E vitamini, kanser yapıcı etmenlerin oluşmasını önler ya da oluştuktan sonra onları etkisiz hale getirerek vücudu korur. Kemiklerin ve dişlerin yapımı için gerekli olan kalsiyum, kan yapımında görev alan demir, büyüme ve cinsiyet hormonlarının gelişmesinde rol oynayan çinko için, en iyi bitkisel kaynaklardan birisi fındıktır. Sinirlerin uyarımı ve kas dokusunun çalışması için gerekli olan potasyumca da zengindir. Potasyum, magnezyum ve kalsiyum içeriği yüksek, sodyum miktarı düşük olan fındığın, kemik gelişimi ve sağlığı ile kan basıncının düzenlenmesinde büyük önemi vardır. Bu açıdan da fındık, sağlıklı yaşan için önemlidir. Beslenme uzmanları genel olarak günlük beslenmede fındık ve fındık ürünlerine daha fazla yer verilmesini önermekte. Dünya Kuru Meyve Tüketim Oranları 1998 yılı verilerine göre İç Fındığın Kullanım Alanları ; %80 çikolata sanayiinde (kıyılmışi dilinmiş, öğütülmüş olarak) bisküvi, şekerleme, tatlı, pasta, dondurma yapımında kullanılır. Çerez olarak da tüketilir.
